Hollandse HyperScout maakt eerste beelden

Op 2 februari werd de eerste miniatuur hyperspectrale camera ter wereld de ruimte in gelanceerd. Nu heeft HyperScout, ontwikkeld door een internationaal consortium onder leiding van het Nederlandse bedrijf cosine, haar eerste beelden vastgelegd. Dit zijn de eerste serieuze aardobservatiefoto's gemaakt vanaf een hele kleine satelliet.

Op 2 februari werd HyperScout gelanceerd vanuit het Jiuquan Satellite Launch Center in China. Als eerste ter wereld slaagde het Nederlandse bedrijf cosine erin om samen met haar partners deze geminiaturiseerde ruimtecamera te ontwikkelen, die dienstdoet op een satelliet van slechts 30 cm lang, 20 cm breed en 10 cm hoog. Nu blijkt de lancering een succes: HyperScout heeft haar eerste beelden gemaakt.

‘Dit is echt bijzonder,’ zegt hoogleraar natuurkunde Marco Beijersbergen, oprichter en directeur van cosine. ‘Het is de eerste serieuze aardobservatiefoto gemaakt vanaf een kleine satelliet. Dit werd tot nu toe alleen gedaan met grote satellieten die een paar honderd miljoen euro kosten, terwijl een klein instrument op een kleine satelliet voor een paar miljoen gevlogen kan worden. Het is weliswaar niet zo nauwkeurig als de grote instrumenten, maar het kost een honderdste van de prijs. Daardoor kun je er meerdere in een baan om de aarde brengen, zodat ze in plaats van eens per 2 weken maar liefst 2 keer per dag overvliegen en een opname kunnen maken. Voor veel toepassingen is juist de frequentie belangrijk.’

45 kleuren licht

Op de eerste foto staat Cuba, waar de baan van de satelliet op dat moment toevallig overheen kwam. Op de tweede foto staat Schotland. Het bijzondere aan de foto's is dat ze veel meer laten zien dan ‘gewone’ foto’s van het aardoppervlak. ‘Wij fotograferen hyperspectraal, wat betekent dat we foto’s kunnen maken met een filter dat het licht in 45 kleuren van de regenboog opdeelt. Een kleurencamera deelt het licht alleen op in rood, groen en blauw.’

Het gevolg is dat er heel veel informatie uit de beelden te halen valt. HyperScout brengt de toestand van land, water, begroeiing en bebouwing op het aardoppervlak in kaart. Het gevaar op bosbranden kan ermee in kaart worden gebracht, net als de uitgebreidheid van overstromingen en algengroei, maar HyperScout kan ook worden ingezet voor het beheer van landbouwgewassen.

HyperScout zal over een paar weken weer aangezet worden om veel nieuwe foto’s te gaan nemen. ‘Dan verwachten we ook beelden van Nederland en kunnen we voor het eerst echt informatie uit de data gaan halen,’ zegt Beijersbergen. Met de eerste foto's is aangetoond dat het instrument goed werkt en is het beschikbaar voor de markt. ‘Er is een tiental partijen geïnteresseerd om dit instrument bij ons te kopen, het zelf te lanceren en er eigen data mee te verzamelen.’

Partners

HyperScout is ontwikkeld onder leiding van het Nederlandse bedrijf cosine met consortiumpartners S&T, TU Delft, VDL en VITO. De ontwikkeling, bouw en lancering van de eerste HyperScout is uitgevoerd als onderdeel van het GSTP-programma van ESA met financiering van de nationale ruimtevaartinstituten Netherlands Space Office, BELSPO en Norsk Romsenter.